Ook Nederlandse bedrijven treffen maatregelen tegen het coronavirus. Maar zijn ze daartoe verplicht? En waar heeft het personeel eigenlijk recht op bij besmettingsgevaar en werkuitval? Arbeidsrechtadvocaat Hans Kamerbeek vertelt hoe het zit.
Is een werkgever verplicht om maatregelen tegen het coronavirus te nemen?
Kamerbeek: ,,Ja, want werkgevers hebben de plicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving.” Zie onderaan dit artikel wat de WHO van je vraagt als werkgever.
Hoe zorg je daarvoor?
,,Vraag de bedrijfsarts om de juiste informatie om het personeel in te lichten. Leg uit wat de symptomen zijn en wijs het personeel op de hygiënevoorschriften.”
Mag een werknemer thuisblijven uit vrees voor besmetting?
,,Alleen als er goede grond is voor de vrees, mag een werknemer thuisblijven. Stel dat een collega terugkomt uit risicogebied – en dat kan nu mogelijk ook de wintersportlocatie in Italië zijn – dan is er kans op besmetting. Dan mag iemand thuisblijven omdat de vrees gegrond is. Samen met de werkgever moet dan gekeken worden naar een oplossing, bijvoorbeeld thuiswerken.”
Wat moet je doen met een werknemer in een risicogebied?
,,Als je werknemers in een risicogebied hebt, moet je maatregelen treffen om te voorkomen dat ze besmet raken. Zorg dat de veiligheid van die werknemers gewaarborgd is. En haal ze indien mogelijk terug naar Nederland.”
Heeft een werknemer die in quarantaine moet recht op loon?
,,Veel bedrijven vinden dit onrechtvaardig, maar een werknemer die in quarantaine moet, heeft inderdaad recht op loon. Diegene moet overheidsmaatregelen opvolgen en kan hierdoor geen werk verrichten, daar kan hij niets aan doen.”
,,Als je nu op vakantie bent in bijvoorbeeld Italië en je moet in quarantaine blijven, dan heb je recht op doorbetaling van loon en gaat het niet af van je vakantiedagen. Maar als een werknemer zelf een risicogebied opzoekt, dan gaat deze vlieger niet op. Het valt dan onder de eigen verantwoordelijkheid. Als een werknemer toch gaat, dan kan er mogelijk zelfs ontslag uit volgen. Je neemt dan niet alleen risico voor jezelf, maar ook je collega’s breng je in gevaar als je in een risicogebied bent geweest.”
Stel dat scholen sluiten, je geen oppas hebt voor je kinderen en hierdoor niet kan komen werken. Heb je dan recht op doorbetaling van loon?
,,Als een school aangeeft de deuren de volgende dag te sluiten, dan kan er sprake zijn van een noodsituatie. Je krijgt doorbetaald verlof tot je iemand gevonden hebt die de kinderen kan opvangen. Maar dat duurt natuurlijk geen week, het doorbetaald verlof is van korte duur. Daarna moet je in overleg met de werkgever vakantiedagen opnemen of met onbetaald verlof gaan.”
Hebben werknemers recht op doorbetaling van loon als het bedrijf stil komt te liggen?
,,Als een bedrijf producten nodig heeft uit China om te produceren, maar deze worden niet meer geleverd, dan is er ook geen werk. In zo’n geval kan een werkgever gebruik maken van de werktijdverkortingsregeling. Werknemers krijgen dan een WW-uitkering. Maar dat is alleen als er sprake is van minimaal 20 procent werkuitval, een werknemer heeft in dat geval recht op maximaal 24 werken WW.”
Wat als de aanvraag voor een werktijdsverkortingsregeling niet wordt goedgekeurd?
,,Dan moet een werkgever het op een andere manier proberen uit te zingen. Het valt namelijk binnen de risicosfeer van de werkgever, een werkgever heeft loondoorbetalingsplicht. Als doorbetalen niet lukt door de grote financiële impact van het coronavirus dan kan een werkgever ontslag aanvragen en de werknemer een uitkering krijgen via het UWV. Maar dat duurt meestal vier tot zes weken plus opzegtermijn. Bij de werktijdverkortingsregeling gaat dat veel sneller en blijft een werknemer in dienst.”
WHO vraagt elk bedrijf maatregelen tegen coronavirus te nemen
- Het is uitermate belangrijk om de werkplek op regelmatige basis te reinigen met een ontsmettingsmiddel, stelt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
- Werkgevers dienen hun personeel ook te stimuleren om zo veel mogelijk de handen te wassen. Dat kan bijvoorbeeld door genoeg zeepdispensers te plaatsen en met affiches te wijzen op het belang ervan. Zorg daarnaast ook voor papieren zakdoeken en afgesloten vuilnisbakken om ze in weg te gooien.
- De WHO raadt bedrijven ook aan om een plan klaar te hebben als iemand de typische ziekteverschijnselen zou vertonen. Welke ruimte zou dan bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden om die persoon te isoleren? Welke werknemers lopen extra risico om ziek te worden? Denk dan concreet aan ouder personeel of mensen die bijvoorbeeld kampen met suikerziekte of hart- en longaandoeningen. Zulke vragen moeten in dat geval zo snel mogelijk een antwoord krijgen.
- De WHO vraagt tot slot ook om thuiswerk te promoten. ,,Als er een uitbraak komt, kan de bevolking geadviseerd worden om openbaar vervoer en drukke plaatsen te mijden. Dankzij thuiswerken blijft je bedrijf draaiende en lopen de werknemers geen gevaar.”
Bron: Algemeen Dagblad, 27 februari 2020